陵川集 - (元)郝经
元代诗文别集。39卷。郝经撰。《四库全书》曾据编修汪如藻家藏本编入别集类。卷首所附序及传记资料较多,重要的有:明正德二年(1507)陈凤梧序,元延祐五年(1318)李之绍序,中书省移江西行省咨文,以及《元史》本传、神道碑、墓志、行状、封赠、年谱。现存《陵川集》是郝经的学生、集贤学士郭贯呈请朝廷批准,与《续后汉书》一并梓行于江西。明人于正德年间重刊于鄂州。本集卷1为赋,卷2—5为古诗,卷6—7为和陶诗,卷8—12为歌诗,卷13—14为律诗,卷15为七言绝句、五言绝句,卷16为图说,卷17—19为论,卷20为杂著、文、哀辞,卷21为祭文、箴、铭,卷22为赞、说,卷23—24为书,卷25—27为记,卷28—30为序,卷31为述拟,卷32为奏议,卷33—34为碑文,卷35为墓志铭,卷36为墓志铭、行状,卷37—39为使宋移文。另外,清人姚莹等所辑《乾坤正气集》,收入郝经诗文25卷,题为《郝文忠公集》。
提要
钦定四库全书 集部五
陵川集 别集类四【元】
提要
【臣】等谨案陵川集三十九卷元郝经撰经有续後汉书已着录其生平大节炳耀古今而学问文章亦具有根柢如太极先天诸图说辨微论数十篇及论学诸书皆深切着明洞见阃奥周易春秋诸传于经术尤深故其文雅健雄深无宋末肤廓之习其诗亦神思深秀天骨秀拔与其师元好问可以雁行不但以忠义着也延佑五年经门人集贤大学士郭贯请以是集与所作续後汉书官为刋板付待制赵穆编修官蒲道源等详定得旨允行卷首所载江西中书省劄付咨文盖即其事後官板散佚明正德乙卯沁水李叔渊重刻於鄂州陈凤梧序之康熙乙酉武进陶自悦守泽州得李本於州民武氏家欲锓木未果仅为制序弁其首乾隆戊午凤台王鏐始校刋之今所行者皆鏐此本云乾隆四十六年九月恭校上
总纂官【臣】纪昀【臣】陆锡熊【臣】孙士毅
总 校官【臣】陆 费 墀
序
陵川集序
文所以载道道一也而文则随时而变焉有唐虞三代之文有先秦两汉之文有魏晋之文有唐人之文有宋人之文有元人之文唐虞三代之文简古不可尚已秦汉而下愈变则愈繁至於元而文之变极矣文虽以时异而道未尝不寓焉其言比于道者文之粹者也其言盭于道者文之驳者也若陵川郝公之文其元文中之杰然者乎公生於冀而仕于元少頴敏有大志自六经诸子历代史传以至天文兵律无不淹贯洞达其学博其才赡故发而为文也汪洋滂沛如大河东注一泻千里抑扬起伏如太行诸峯层见叠出盖积之深而发之盛理固然也公尝以元世祖即位奉使输平于宋适理宗末季贾似道误国遣人幽公于真州者十有六年公处困而裕方且日以着述为事初无抑郁无聊之态则其所养又可知己文集凡若干卷板行于元久而散逸见者鲜焉吾大宪长李先生叔渊博学好古以公乡先哲也景慕之尤深求其集踰二十年始得全帙如获拱璧遂手校而刻之梓以传呜呼宋开庆间公从元世祖次师於鄂登高吊古其咏武昌三节妇诗实载集中则鄂固公所尝游览之地也距今二百余年而文集乃刻于兹夫岂偶然也哉抑公之所着有续後汉书及易春秋内外传皆卓然自成一家惜乎无传焉安知是集一出不有因之而旁求者乎公名经字伯常谥文忠世家泽之陵川其履历颠末具在铭志兹故得而略云正德二年岁在丁卯春正月吉赐进士出身奉议大夫湖广等处提刑按察司佥事奉勑提督学政前翰林院庶吉士庐陵陈凤梧谨序
序
陵川集序
明道立教之谓文何代蔑有其间升降随乎运会而显晦因之六经道言无意成文文之至也先秦两汉下由文溯道叠更盛衰後或弗逮夫前变而不失其正其人类皆?经术贯百氏大放厥辞力回澜倒中流一壶如马班贾董韩李欧曾之徒代兴者是情有各深才非相借雄长一时羣遂奉之为宗而旁出唐子末由窜入正统则古今一辙援此以定南渡金元之文莫不然矣陵川郝伯常先生崛起冀南奉使不辱中诚大节载在元史间尝取其世论之当干戈俶扰之秋齐盟早渝邾莒不狎宁复知有通经学古之事先生蒙难艰贞不夷其明藴酿载籍发为赡博宏肆之言理性得之江汉赵复法度得之遗山元好问而独申己见左右逢源固自有其文以之骖驒前哲何愧嗣後姚氏燧虞氏集揭氏傒斯戴氏表元黄氏潜柳氏贯欧阳氏玄吴氏莱咸以其文成一家言有名元代非先生导其先路哉盖作者难识者尤不易历下李攀龙创论不读唐以後书貌史汉皮毛者靡然从之以故近世遗文放失间脱蠧口则烟煤庋阁者多在昔昌黎起衰八代必俟二百年後六一居士得旧本韩文为之演绎其学始昌他可知已故明三百巨儒讲求复古不以世限往往掇拾标举疏通证明若所称牧庵道园诸君子之书次第昭布先生所着续後汉书暨易春秋内外传太极演等书不下数百卷俱不传其文集三十九卷曾一刻於元迨明武宗朝沁水李司农叔渊官楚复镂诸板江右陈司空文鸣为之序其本行於北东南学士罕藏之余愿见既久购不获会移知泽州岁乙酉纂修郡志遍搜得李刻全册于陵大喜逾望惜鲁鱼漫漶访他邑又见一前本似初刷者颇明晰较其可知余则姑付阙如因叹先生之文宜冠元儒遭逢不偶至宋被留真州十六年当时其地守臣请与张?吴澄并祀曰三贤祠讫今不可问陵川故里庙亦颓废制作迨将澌灭此大阙轶事忝守先生乡责不在我乎檄属鼎新其祠爰举前集命刋梨以行敢谓先生异世之桓谭聊志私淑且厌求者心尔然後知处晦之必有时而显先生实大声宏光芒终不可掩旷在易代一遇於余则表而出之彼雷同剽窃龎无一物者即汗牛充栋初何异水火之投抚先生集于是乎有感诗文具在卓为诸大家後劲固也余览其论兵议及上宋主万言书通达国体指陈利害务俾守以持重答天心惜民命於和议拳拳三致意非空言无实可比其见超矣经济专门望洋徒叹孰云文士弗适于用哉发微者当自得之沾沾源流派别又可置弗论焉泽州牧武进陶自悦譔
劄付
陵川集劄付
延佑五年五月初九日奉江西等处行中书省劄付准中书省咨集贤院呈延佑四年十二月初五日伊克集赛第二日嘉禧殿内有时分对苏库尔齐明里栋阿学士喜春等有来本院官陈大学士奏郝伯常学士做国信使入宋讲和去时于真州拘留了十六年间做了一部续後汉书并他平日作来的文章陵川文集这两部书中书省交江西行省有管下学校钱粮内开板去了也奏呵奉圣旨您与省家文书交疾忙了者麽道圣旨了也钦此具呈照详得此咨请钦依施行准此省府仰依已行开刋施行奉此
咨文
陵川集咨文
中书省移江西行省咨文皇帝圣旨里中书省礼部呈奉省判翰林国史院呈照得先据经历司呈奉礼部符文承奉中书省判送本部呈准尚书郭嘉议关窃谓士遇侧致君泽民功被一时不遇则着书立言名垂後世故翰林侍读学士国信使赠昭文馆大学士资善大夫文忠郝公以命世之才为世祖皇帝所知潜邸召见置诸侍从中统御极即命讲好使宋拘留十有六年至元乙亥始得归国凛然风节远配古人将被大用以宿瘴而卒其平日着述如三国志黜曹魏而主刘蜀使正统有归脗合朱文公通监纲目笔法一洗前书之谬误是诚有补於世教又如春秋外传一王雅陵川文集等书学者愿见而不得似此遗藁家藏尚多不幸其子山南江北道肃政廉访使文徵早卒伏虑前书久而散失良可惜也如蒙朝廷允许于怀州本家取发前来付翰苑披详发下板行庶使一代儒宗雄文杰作不至湮没传之将来以见圣治文明之盛是则非惟死者之幸实後学之幸也请转呈都省照详施行本部参详如准所言将郝文忠公遗文裒集梓行诚有补於世教具呈照详覆奉都堂钧旨送礼部依上施行奉此行据怀孟路申今将陵川文集并三国志申解前去乞照验事省部仰照验议拟施行承此具呈照详得此除将发到陵川文集一十八册三国志三十册送付编修官蒲道源等考校去後今据待制赵穆编修官蒲道源等官连呈文忠公郝经所着文集笔力雄深议论该博忠义之气蔼然见於言意之表其续汉书得先儒之至论黜晋史之帝魏使昭烈上系汉统扶立纲常有补世教其间叙事典赡核实多前史所未及者若蒙呈达都省行下书坊版行传後非惟使斯人生平精苦之志有以表见於世亦示我国朝之有人焉呈乞照验得此翰苑议得如准待制赵穆等所言相应除将前项文集依数发付礼部依上施行外得此奉都堂钧旨送礼部照拟施行奉此本部参详郝文忠公着述三国志陵川文集等书既翰林国史院考校得堪以板行相应得此南行省所辖儒学钱粮多处刋行相应得此今将前项文集随此发去都省合行移咨请照验行下合属依上委官提调如法刋毕各印二十部装褙完备咨来
这是第一篇卷一